Bu yedi maddeyi iyi okumanızı öneriyoruz. Her ne kadar davranışlarımıza dikkat etsek de bazen işte biz de hata yapıyoruz ve aşağıdaki örnekler de onu gösteriyor. Bu davranışlarla farkında olmadan kötü örnek oluyoruz.
1.TUTARSIZLIK
Daha dün oyuncak aldığınız çocuğunuza bugün evden çıkarken alışveriş merkezine gittiğinizde bir şey almayacağınızı söylediniz. Alışveriş merkezine gittiğinizde çocuğunuz her gördüğü şeyi istemeye başladı, siz ‘hayır’ dedikçe o ağladı, kendisini yerden yere attı, size vurdu hatta sizi sevmediğini kötü bir anne olduğunuzu herkesin içinde haykırdı. Siz de ‘peki ama bu seferlik, al, al da sus, amann peki peki’ gibi cümleler söyleyip istediği bir şeyi aldınız. İşte o anda çocuğunuza ‘Devamlı ister, ağlar, tutturup onu sevmediğimi söylersem, vurursam annemi bıktırırsam ona istediğimi aldırırım’ı yaşayarak öğrettiniz.
2. TUTAMAYACAĞINIZ SÖZLER, CEZALAR VERMEK
Hepimiz en az bir defa ‘eğer bir daha yaparsan TV izlemeyi hayal bile edemezsin, dondurma yiyemezsin, oyun parkına götürmem seni…’ gibi tehditler savurmuşuzdur. Tabii ki de çocuklar bizim o anda ‘eğer bir daha yaparsan’ diye söylediğimiz şeyi bir daha yapacaklardır. Neden yapmasınlar ki? Az önce söylediklerimize göre yaptıklarının sonucunu tecrübe etmeleri pek de mümkün görülmüyor öyle değil mi? Halbuki daha gerçekçi söylemlerde bulunmamız gerekir; ‘Eğer bir daha yaparsan bugün TV izleyemezsin.’ gibi.
3. BAHANELER BAHANELER BAHANELER…
‘Çok yorgun’ ‘O sadece bir çocuk.’ ‘Karnı aç ondan yapıyor.’ Tabii ki de çocukların her daim kusursuz bir çocuk olmasını beklemiyoruz, bu imkansız. Yorgun olabilirler, karınları aç olabilir veya o gün huzursuz olabilirler.. Özellikle küçük yaşlardaki çocukların duygu ve düşüncelerini ifade etmekte zorlandıklarını biliyoruz hatta daha büyük yaştakiler bile zaman zaman oldukça inatçı olabiliyor fakat çocuğunuz için sıklıkla bahaneler üretmenin onların iyiliği için olduğu söylenemez.
4. TEHDİT ETMEK
Tehdit etmek olumsuz ebeveyn davranışları içinde en yaygın görülenidir. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki özellikle şiddet içeren tehditlerle karşılaşan çocukların yalan söyleme davranışı artış göstermektedir.
5. BAĞIRMAK
Tıpkı yabancı biriyle Türkçe konuşurken de yapıldığı gibi çocuğunuzla iletişim kurarken de bağırıyor olmanız çocuğunuzun sizi daha iyi anlamasını veya daha iyi duymasını sağlamaz. Bağırmak yerine derin bir nefes alın ve onunla anlayacağı dilden sakince konuşun.
6. FİZİKSEL CEZALANDIRMALAR
Yapılan çeşitli araştırmalara göre fiziksel cezalandırmalara maruz kalan çocuklar daha agresif, çekingen ve öz saygısı düşük oluyor. Bu çocuklar büyük ihtimalle davranışlarını değiştirmek yerine acıdan kaçınmayı tercih edeceklerdir.
7. YANLIŞ DAVRANIŞA GÜLÜMSEMEK VEYA DAVRANIŞI KOMİK BULMAK
Çocuğunuzun bir kafede sandalyeden sarkarken şarkı söylemesi size sevimli gözükebilir ya da ellerini kullanarak yemek yerken; fakat bu etrafınızdaki insanlar tarafından hoş karşılanmaz. Siz çocuğunuzu halka açık yerlerde nasıl davranması konusunda düzeltmezseniz çocuğunuz bu şekilde davranmaya devam eder. Tabii birçok şey çocuğunuzun yaşına da bağlı. Küçük çocuklar hangisinin doğru davranış olduğunu bilmezler- uygun olmayan davranışları fark etmeden yaparlar. Öte yandan çocuklar bir sünger gibi etraflarında gözlemledikleri her şeyi çekerler ve doğru yanlış arasındaki farkı öğrenmezlerse bu gelecekte pek çok probleme sebep olabilir. Bir çocuğu yeniden eğitmek ve şekillendirmek baştan doğru eğitimi vermekten çok daha zor.
Psk. Duygu KURULAY
Psikolojik Danışman
