“Anneeee…. Yanıma gel, korkuyorummmm….” . Tanıdık geldi mi?
Eğer 4 -6 yaş grubu çocuğunuz varsa uykuya dalmadan, uyku esnasında,
gece tuvalete giderken, hatta evin içinde bir odadan bir odaya giderken bu çağrıyı alabilirsiniz! Bu yaş grubu çocuklarda karanlık, yalnız kalmak, hayal ürünü yaratıklar, doğaüstü güçler (hayalet, yaratık, cadı) gibi korkular görülebilir. Gece korkunç rüyalar görebilirler. Fantezi ile gerçeği ayırt etme tam olarak gelişmediğinden korkular kendini gösterir. Bu yaş döneminden sonra bu tip korkular azalır. Bir de bununla birlikte bedensel bütünlük (yaralanma, ameliyat olma), sağlık konularında korkular da görülebilir. İlkokul çağı ile birlikte sosyal korkular, performans ile korkular yoğunlaşır.
Öncelikle şunu söylemeliyiz ki korku da üzülmek, sevinmek, şaşırmak gibi bir duygudur. Bazen çocuklarımızın korkması ebeveynleri korkutur. Korkuyu mizaha almaya – alay etmeye (canım bunda korkacak ne var?) , yok varsaymaya, uzun ve mantıklı açıklamalar yapmaya yönelebiliriz. Çünkü aslında bazen ebeveynler de ne yapacağını bilemeyebilirler.
Ebeveyn tutumları çocuğun korkusu karşısında önem kazanır. Öncelikle ne olursa olsun korkusu dinlenip anlamaya çalışılmalıdır. Hemen çözüm yolu üretmek, öneri vermek işe yaramaz çoğu zaman. “Canavar diye birşey yok, neden korkuyorsun?” , “korkacak bir şey yok”, ”bak küçücük kardeşin bile korkmuyor” gibi duyguyu anlamaktan uzak ifadeler yerine, “biliyorum korktun” “………..seni korkutuyor” gibi duyguyu anlayacak ifadeler çocuğun korkusunu ifade edip “anormal” olmadığını anlaması için ilk adım olmalıdır.
Somutlaştırmak bu dönem çocuklarının korku ile baş etmelerine yardımcı olacaktır. Çocuğunuzu dinledikten ve o sakinleştikten sonra korkusunun resmini yapmasını önerebilirsiniz. Sonra çizdiği resimdeki korkuyu nasıl yok etmek istediğini sorun. Cevap bulamazsa birkaç öneride bulunun. Yırtmak, minik minik parçalara ayırmak, buruşturup çöpe atmak, üstünde zıplamak… Seçimi kendi yaspsın… Oyun hamurları ile arası iyi olan bir çocuğunuz varsa aynı işlemi oyun hamuru ile de yaptırabilirsiniz. Çizdiği resim ile ilgili bir başka öneri de çizdiği resmi komikleştirmek olabilir. Çok korkunç çizdiği bir canavarı komikleştirmesini isteyebilirsiniz. Bu duygusunu hafifletecektir.
Dinledikleri masallar, izledikleri çizgi filmler, filmler, oynadıkları bilgisayar oyunları, bir yerden duydukları bir ifade bazen korkuları pekiştirebilir. Henüz daha gerçek ile fantastik olanı ayırt etmedeki bilişsel gelişim süreci gelişmektedir. Ayırt edemedikleri için engin hayal güçleri onları bambaşka düşüncelere götürebilir. Özellikle şiddet içerikli ve korku öğelerinin yer aldığı yayınlardan uzak tutmak faydalı olacaktır.
Bir diğer yandan baş etme yöntemlerini geliştirebilmeleri için masallar, hikayeler, çizgi filmler kullanılabilir. Kahramanlarının bir zorlukla karşılaşıp sonra çözüm buldukları yayınlar seçilerek çocuğunuzla okunabilir. Nasıl çözüm buldukları üzerinde konuşulabilir.
Çocuğunuza gevşeme tekniklerini öğretip kendini rahatlatması için bir simit daha verebilirsiniz. Nefes alma teknikleri, bedensel gevşeme teknikleri bu yaşlarda öğretilebilir.
Sonuç olarak, her çocuk farklıdır. Çocuğunuzda bu gibi korkular gözlemliyorsanız amaç onları olabildiğince güçlendirmektir. Burada sizin duruşunuz onlar için önemli bir rehber olacaktır. Ne tamamen görmezden gelmek, ne de hemen korumaya almak (gece korkusu yaşayan bir çocuğun yanınızda uyumasını kabul etmek gibi) onlara faydalı olacaktır. Umarım yukardaki öneriler sizin de çocuğunuzun korkularından korkmamanız için faydalı olmuştur : )
Özlem ÇURAKİ OYMA
Psikolojik Danışman
