Bebek ve çocukların gelişimleri sırasında olgunlaşma ve sosyal boyutun erken gelişmesinde oyunun önemi belirgindir. Ayrıca içinde yaşanılan kültürün önemli etkilerinden olan araştırma duygusunun ve kurallara uymanın öğrenildiği ve geliştirildiği yer de oyunlardır. Oyunlar önce bebeğin kendi bedensel duyumlarının araştırılması şeklinde çok küçük bir alanda başlamakta, sonra yakın çevresi içinde sürmekte ve daha sonrada büyük sosyal ortamlarda gerçekleştirilmektedir. Bebek, çocuk, ergen ya da yetişkin bir kişinin neden oyun oynadığı sorusunun birçok yanıtı vardır. Bunlardan birincisi, içten gelen enerjinin boşaltılması için oyun oynanmaktadır. İkincisi, türe özgü davranışların çok uzun bir süredir aktarılmasına ve sürdürülmesine yardım etmektedir. Bu görüşe örnek olarak, kedi yavrusunun fare yakalamadan önce bir şeylerle oynaması ya da kız çocukların bebeklerle oynayarak annelik alıştırması yapmasını verebiliriz. Üçüncü yanıta göre oyun, gelecekteki becerilerin geliştirildiği bir alan olarak görülebilir.
Çocukların çatışmalarına, korkularına ve kaygılarına kısaca iç dünyalarına oyunla girilir. Çocuklar bilinçdışı olarak söze dökemedikleri çatışmalarını oyunda yansıtırlar. Öğretmen bu duruma bazen oyunu tamamlayacak basit bir yorum katar, bazen de belli bir konuya dikkat çekebilir. Ama her zaman esas olan çocuğun adımlarını takip etmektir. Çocuk öğretmenle özdeşleşerek merak ve kendine yönelik düşünme kapasitesini geliştirir. Korku ve kaygılarının bu destekle üstesinden gelebilir. Hem eğlenir, hem de rahatlar. Özellikle ilk kez anaokuluna başlayan öğrencilere özel zamanlar oluşturarak daha fazla oyun oynamaları sağlanmalıdır.
Neden oyun?
Çünkü oyun;
* Gelecek için bir rol provasıdır.
* Fanteziyle gerçek arasındaki alanı keşfetme fırsatı verir.
* Bilişsel ve sosyal deneyim sağlar.
* Çocuğun yetişkinlerden öğrendiği beceri ve davranışları taklit etme olanağı bulmasını mümkün kılar.
* Korku ve kaygı uyandıran durumların anlamını keşfetmek ve korkuları oyunda sembolize ederek bunların üstünde kontrol sağlamayı öğrenebilmek gibi imkânlar sağlar.
Oyun bir eğlencedir, ancak sadece bir eğlence, bir zaman kaybı olmadığı gibi saçmalık da değildir. Oyun ekonomik ve sosyal durumu ne olursa olsun her çocuk için temel bir haktır.
Merve Deniz ÖZTÜRK
Anasınıfı Öğretmeni
Kaynak: Doç. Dr. Selahattin Şenol / Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bölümü
